czwartek, 18 lipca 2019

Nemezis i inne utwory poetyckie - Howard Phillips Lovecraft

NEMEZIS i inne utwory poetyckie - H.P. Lovecraft (oprawa twarda)
Autor: Howard Phillips Lovecraft
Tytuł: Nemezis i inne utwory poetyckie
Wydawnictwo: Vesper
ISBN: 9788377313138
liczba stron: 492

Lovecraft napisał w swoim życiu wiele opowiadań i tysiące listów,  ale w tym tomie mamy szansę poznać jego twórczość poetycką - co ważniejsze, zarówno w oryginale, jak i świetnym tłumaczeniu Mateusza Kopacza, dodatkowo bogato okraszone niesamowitymi grafikami Krzysztofa Wrońskiego.
Lovecraft mogę czytać wszystko, ze względu na jego barwny, bogaty styl i wielość odniesień - ale i tak miałem obawy przed lekturą wierszy. Takiej ilości poezji nie przeczytałem chyba przez cały okres nauki w liceum. Początkowo czytałem równolegle oryginał i tłumaczenie, by w końcu korzystać z przekładu tylko jako odniesieniu lub dla poznania warsztatu tłumacza - bo nierzadko nacisk był na oddanie zamysłu autora, a nie przeniesieniu treści dosłownie. Sporym zaskoczeniem było dla mnie wierne przełożenie podwójnych rymów, to musiał być spory nakład pracy, ale efekt jest niesamowity.
Trochę się rozpędziłem z technikaliami, co zatem znajdziemy w tym niemałym tomie?
Cały cykl sonetów Grzyby z Yuggoth, tworzący spójną i niepokojąca całość, utwory zbaczające w kierunku bardziej fantastycznej grozy, poemat Psychopompos, a nawet młodzieńcze utwory Mistrza, inspirowane mitologią i historią starożytną, wiersze odnoszące się do innych twórców, wzruszający poemat na śmierć kota. Zakres tematyczny jest więc naprawdę bogaty, a co do samego języka? Czytałem posłowie i uświadomiłem sobie, jak mało wiem o poezji - nie znam przecież poszczególnych zawiłości metrum i stylów zależnych od epok.  Dawało się co prawda wyczuć tam jakieś szorstkości, swobodne traktowanie słowa i rymu, ale też nic mnie tam specjalnie nie raziło. Dałem się porwać rytmowi frazy, podziwiając wspomniane podwójne rymy w wersie, wytężając uwagę by z tak nietypowego dla fantastyki i grozy środka wyrazu wyłowić historie i obrazy. Owszem, może i poezja nie była najmocniejszą stroną Lovecrafta, ale kto by się tym przejmował? Raczej literaturoznawcy, bo takie poezje miłośnik Mistrza przeczyta z przyjemnością, ktoś ciekawy wierszy może również po nie sięgnąć bez obawy, że się znudzi bądź ulegnie pod naporem komplikacji językowych. Trochę to zasługa swobodnego podejścia, trochę przebłyskującego tu i ówdzie humoru pisarza, który wszak poezję uprawiał ze sporymi przerwami. Wizje które przedstawia, choć spójne z jego pozostałą twórczością, maja jakby inaczej rozłożone akcenty, bardziej podporządkowane formie.
Odrębną kwestią jest tu oprawa graficzna - w tym tomie jest chyba najwięcej twórczości Krzysztofa Wrońskiego, bezpośrednio ilustrujące każdy wiersz plansze nadają lekturze swoistego rytmu, pozwalają zerknąć za zasłonę kosmicznej grozy pustaci Nowej Anglii.
Dla miłośników Lovecrafta w oczywisty sposób rzecz obowiązkowa, podobnie ma się rzecz w przypadku fanów twórczości Wrońskiego, ale dla czytelników dopiero poznających Lovecrafta - choćby po lekturze "startera" o którym pisałem wcześniej, jest to ciekawe spojrzenie na warsztat pisarski i umiejętności operowania słowem.
Za egzemplarz do recenzji dziękuje portalowi Zazyjkultury.pl i Wydawnictwu Vesper.